Nedir Ergenlik?
Ergenlik çocukluktan çıkılıp erişkinlik dönemine adım atılan bir geçiş dönemidir.
Ergenlik dönemi sanıldığının aksine genel olarak sağlıklı bir süreçtir. Sorun görülme sıklığı yaklaşık ’dir
Ergenlik döneminde yaşanan özerklik, kimlik gelişimi, bilişsel, duygusal ve ahlaki gelişim alanlarında ailenin rolü temel müdahale alanıdır..
Ergenlik ne zaman başlar?
Biyolojik açıdan puberte ile başlar.
Kızlarda adet görme, erkeklerde ses kalınlaşması ve kıllanma artışı ergenliğin başlangıç belirtisi olarak değerlendirilebilir.
Ergenle iletişim kurmak için…
· Çocuğunuzun onun ihtiyaçları ile ilgilendiğinizi ve gerek duyduğunda yardımcı olacağınızı bilmesini sağlayın..
· Çocuğunuz sizinle konuşmak istediğinde televizyonu kapatabilir, gazeteyi kaldırabilir onunla göz göze iletişim kurmaya özen gösterebilirsiniz….
· Size önemli bir haber verildiğinde içten sıcak bir ifadeyle olumlu olumsuz etkileri düşünerek yanıt verin…
· Sizinle konuşmak istediği önemli bir konu olduğunda onunla başkalarının olmadığı ortamlarda konuşun…ondan izin almadan sırlarını kimseye söylemeyin….
· Hoşlanmadığınız davranışlarını ve yönlerini başkalarının yanında küçük düşürecek şekilde eleştirmemeye dikkat edin….
· Onu dinlerken mümkün olduğunca sözünü kesmemeye çalışın….sözlerini tamamlamaya çalışmayın…..
· Belirli bir durumu, olayı anlatırken olayın ana fikrinden uzaklaşmadan eleştirinizi yapın…
örneğin başkalarının ona vurduğunu anlatırken ‘’ neden sen o saatte ders çalışmıyordun?’’ gibi sözler onun olayları yanlış yorumlamasına ve anlamsız duygular hissetmesine neden olur..
· ‘’Neden’’ sorusu yerine daha çok ’’ne’’ sorusunu sormaya özen gösterin…
örneğin ne oldu? ne düşünüyorsun?
· Hakaret içeren küçük düşürücü kelimeler kullanmayın…
· Onunla konuşurken büyüklerle konuştuğunuz ses tonu ve sözcükleri tercih edin…
· Onun küçük ve tecrübesiz olduğunu hatırlatıcı sözler hitaplar sağlıklı iletişimi bozar…
· Tutarlı olun….Sözlerinizle yaptıklarınız çelişmesin….Ayrıca zaman içerisinde de tutarsız
beklentilere girmeyin… Tutarsızlık güveni ve iletişimi bitirir…
· Tabii ki siz öncelikle örnek olun….
Yaparak uygulayarak öğretin…Kuru sözlerle değil beden dilinizle….
· Konuşmak ve sorun çözmek için çatışma zamanlarını değil, sakin ve dinlenmiş olduğunuz zamanları seçin…
· Onu ilgilendiren kararlar alırken fikrini alın. Ancak sizinle taban tabana zıt ve sizin değiştiremeyeceğiniz tutumlarda sizin sözünüzün geçerli olacağını da önceden söyleyin….
· Ailenin günlük rutinlerinin olması çoğu zaman koruyucu olur….örneğin her gün aynı saatte yemek yemek….aynı saatte yatağa gitmek….
Onun bir davranışı uygulamasını hedeflediğinizde bir eylem planı hazırlayabilirsiniz…
örneğin okul devamsızlığını 5 günle sınırlı tutulması net bir hedef olabilir..
‘annesinin sözünü dinlemesi’‘babasını kızdırmaması’‘yalan söylememesi’ gibi hedefler net değildir. Uygulanamaz..
· Hedefleri ve uygulama unsurlarını olabildiğince yazılı hale getirin ve üzerinde uzlaşın…
· Gerçekçi ve uygulanabilir hedefler koyun.. Koyduğunuz hedeflerin arkasında durun…
· Planın çeşitli esnekliklerde olmasına özen gösterin.. Örneğin devamsızlık hakkını ‘sıfır gün yapmak.’ bir hafta boyunca tv ‘yi yasaklamak gerçekçi hedefler değildir…
· Son yıllarda iletişimi koparan önemli hatalardan bir diğeri ‘’aşırı demokratik aile’ tutumlarıdır.
Biz demokrat aileyiz….çocuğumuzun istediği her şeyi yaparız….onunla arkadaş gibiyizdir…derken demokrasi ile disiplinsizliği birbirine karıştırmamak gerekir.
Ergenlik dönemi yönetilmesi zor bir süreç olarak algılanmamalıdır. Uygun anne baba tutumları ile mutlu ve sağlıklı bir aile yapısına kavuşabilir ve çocuğunuzu sorunlu bir birey yerine tam tersi aile bütünlüğüne katkı sağlayan kişiler haline getirebilirsiniz.
Daha fazla bilgi ve değerlendirmeler için 0541 601 46 00 numaradan iletişime geçebilirsiniz..
Yrd. Doç. Dr. HAYATİ SINIR
Çocuk ve Genç Psikiyatri Uzmanı